ବାରବାଟୀ ଆମ କ୍ରିକେଟ ଐତିହ୍ୟ…. ଜୟ ଯାତ୍ରା…..
କଟକ : (ଚିତ୍ତ ରଞ୍ଜନ ମହାନ୍ତି)-ବାରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ପୁଣିଥରେ ଖବରରେ ରହିଛି, କାରଣ ଡିସେମ୍ବର ୯ ତାରିଖରେ ଏଠାରେ ଭାରତ ବନାମ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଟି-୨୦ ମ୍ୟାଚ୍ ଆୟୋଜିତ ହେବ।
ଏହି ମ୍ୟାଚ୍ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ରୀଡ଼ା ପ୍ରେମୀମାନଙ୍କୁ ନୂଆ ଉତ୍ସାହ ପ୍ରଦାନ କରିବ ଓ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ର ଐତିହ୍ୟକୁ ଆହୁରି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିବ।
ବାରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍: ଓଡ଼ିଶାର କ୍ରୀଡ଼ା ଇତିହାସର ଏକ ଅମର ଅଧ୍ୟାୟ
କଟକର ହୃଦୟସ୍ଥଳୀରେ ଅବସ୍ଥିତ ବରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ରୀଡ଼ା ଜଗତର ଏକ ପ୍ରତୀକ। ଏହା କେବଳ ଏକ କ୍ରୀଡ଼ାଙ୍ଗନ ନୁହେଁ, ବରଂ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କର ଗର୍ବ ଓ ଉତ୍ସାହର ପ୍ରତିଫଳନ।
ଏହି ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ନିର୍ମାଣର କାହାଣୀ ଏକ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ଅଧ୍ୟାୟ, ଯାହା ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବଙ୍କ ପ୍ରେରଣା ଓ କ୍ରୀଡା ସଂଗଠକ ଭୈରବ ମହାନ୍ତି ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା।
ବାରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ର ନିର୍ମାଣ କାହାଣୀ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଶାର ବିକାଶର ଏକ ଉଦାହରଣ। ଏହାର ପ୍ରେରଣାଦାତା ଥିଲେ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ, ଯିଏ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଥିଲେ। ୧୯୪୮ ମସିହାର ଅଗଷ୍ଟ ମାସରେ କଟକର ପୋଲିସ୍ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡରେ ଭବାନୀପୁର ଫୁଟବଲ୍ କ୍ଲବ୍ ଓ ଓଡ଼ିଶା ପୋଲିସ୍ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଫୁଟବଲ୍ ମ୍ୟାଚ୍ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା।
ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ଏହି ମ୍ୟାଚ୍ ଦେଖିବାକୁ ଯାଇଥିଲେ ଓ ସେଠାରେ ହଜାର ହଜାର ଦର୍ଶକଙ୍କର ଭିଡ଼କୁ ଦେଖି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲେ। ଛୋଟ ମୈଦାନରେ ଏତେ ଭିଡ଼ ସମ୍ଭାଳିବା କଷ୍ଟକର ଥିଲା ଓ ଏହା ତାଙ୍କୁ ଏକ ବଡ଼ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ନିର୍ମାଣର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ କରାଇଥିଲା। ସେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ କଟକରେ ଏକ ବୃହତ୍ କ୍ରୀଡ଼ାଙ୍ଗନ ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ। ତାଙ୍କର ଶିଷ୍ୟ ଭୈରବ ମହାନ୍ତି, ଯିଏ କ୍ରୀଡା ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ, ଏହି ଦାୟିତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ଓ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ନିର୍ମାଣର ନେତୃତ୍ୱ କରିଥିଲେ।
ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ କ୍ରୀଡ଼ାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ବିକାଶର ଏକ ଅଂଶ ଭାବେ ଦେଖୁଥିଲେ ଓ କଟକରେ ଏକ ଆଧୁନିକ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ନିର୍ମାଣର ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଥିଲେ। ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ବରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ର ଭିତ୍ତିପ୍ରସ୍ତର ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା ଓ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ କଟକର ଐତିହାସିକ ବରବାଟୀ ଦୁର୍ଗର ନିକଟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଏହାକୁ ଏକ ସାଂସ୍କୃତିକ ମହତ୍ତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା।
ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଅର୍ଥର ଅଭାବ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କର ଉତ୍ସାହ ଏହାକୁ ସମ୍ଭବ କରିଥିଲା। ଏଥିପାଇଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ବାରବାଟୀ ରାଫଲ୍’। ଏହି ରାଫଲ୍ ଥିଲା ଏକ ଲଟରୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରତି ଟିକେଟ୍ର ମୂଲ୍ୟ ଥିଲା ମାତ୍ର ଏକ ଟଙ୍କା। ଏହି ରାଫଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂଗୃହୀତ ଅର୍ଥ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ନିର୍ମାଣର ମୂଳଧନ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଓଡ଼ିଶାରେ ଲଟରୀ ନିଷିଦ୍ଧ ଥିବା ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଚାଲିଥିଲା ଓ ଲୋକମାନଙ୍କର ଉତ୍ସାହକୁ ଦର୍ଶାଉଥିଲା। ଏହି ରାଫଲ୍ ବାରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ର ନିର୍ମାଣକୁ ଗତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ଓ ଏହା ଆଜି ଓଡ଼ିଶାର ଗର୍ବର ପ୍ରତୀକ ହୋଇଛି। ସେହି ଜାଗା ରେ ଅନେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ଫୁଟ ବଲ ପଡିଆ ଥିଲା ଓ ସରକାରୀ ଘର ଲାଗି ଜାଗା ଥିଲା। ଅନେକ କଷ୍ଟ ରେ ଜାଗା ବା ପଡିଆ ମିଳିଥିଲା
୧୯୫୮ ମସିହାରେ ବାରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ଉଦ୍ଘାଟିତ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହା ତୁରନ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ବର୍ଷ ଓଡ଼ିଶାରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା ୧୯୫୮। ଏହି କ୍ରୀଡ଼ାରେ ଅନେକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଖେଳାଳି ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ଓ ବରବାଟୀର ଟ୍ରାକ୍ ଉପରେ ନୂଆ ରେକର୍ଡ ସ୍ଥାପନ ହୋଇଥିଲା। ସବୁଠାରୁ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ଥିଲା ମିଲଖା ସିଂହଙ୍କର ପ୍ରଦର୍ଶନ।
‘ଫ୍ଲାଇଙ୍ଗ୍ ସିଖ୍’ ଭାବେ ପରିଚିତ ମିଲଖା ସିଂହ ୨୦୦ ମିଟର୍ ଓ ୪୦୦ ମିଟର୍ ଦୌଡ଼ରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ରେଆକର୍ଡ ଭାଙ୍ଗିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ସେ ରେକର୍ଡର ସତ୍ୟତା ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ଏକ ମାପ ଟେପ୍ ନେଇ ଟ୍ରାକ୍ ମାପିଥିଲେ। ଏହି ଘଟଣା ବରବାଟୀର ଇତିହାସରେ ଏକ ରୋଚକ ଅଧ୍ୟାୟ।
ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ରୀଡ଼ା ଯଥା ଫୁଟବଲ୍, ହକି ଓ ଭଲିବଲ୍ ମଧ୍ୟ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହା ଓଡ଼ିଶାର କ୍ରୀଡ଼ା ସଂସ୍କୃତିକୁ ଉନ୍ନୟନ କରିଥିଲା। ସେତେବେଳେ ସମଗ୍ର ଭାରତ ରେ ତିନି ଚୋରୋଟି ଏହି ପରି ଷ୍ଟାଡିୟମ୍ ଥିଲା ଓ ବାରବାଟୀ ଏସିଆ ର ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଟ ଷ୍ଟାଡିୟମ୍ ର ଗଣା ହେଉ ଥିଲା
୧୯୪୭ରୁ ୧୯୮୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ରୀଡ଼ା କେନ୍ଦ୍ର ଭାବେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଏହା କ୍ରିକେଟ୍ର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥଳୀ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ମାର୍ଲିବୋନ୍ କ୍ରିକେଟ୍ କ୍ଲବ୍ (ଏମ୍ସିସି) ଇଷ୍ଟ୍ ଯୋନ୍ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରଥମ ଫାର୍ଷ୍ଟ୍ କ୍ଲାସ୍ ମ୍ୟାଚ୍ ଖେଳିଥିଲା, ଯାହା ବରବାଟୀର ପ୍ରଥମ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମ୍ୟାଚ୍ ଥିଲା। ଏହା ପରେ ଅନେକ ରଞ୍ଜି ଟ୍ରଫି ଓ ଦୁଲିପ୍ ଟ୍ରଫି ମ୍ୟାଚ୍ ଏଠାରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା। କ୍ରିକେଟ୍ ବ୍ୟତୀତ ଫୁଟବଲ୍ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲା। ପରେ ବାରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡିୟମ୍ ସମ୍ପ୍ରସାରିତ ହେଲା ଓ ଭୁବନେଶ୍ୱର ରେ କଳିଙ୍ଗ ଷ୍ଟାଡିୟମ୍ ନିର୍ମାଣ ହେଲା
ସନ୍ତୋଷ ଟ୍ରଫି ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଫୁଟବଲ୍ ଟୁର୍ଣ୍ଣାମେଣ୍ଟ୍ ଓ ଓଡ଼ିଶା ଫାର୍ଷ୍ଟ୍ ଡିଭିଜନ୍ ଲିଗ୍ ଏଠାରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା। ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ରୀଡ଼ା ଯଥା ହକି, କନ୍ସର୍ଟ୍ ଓ ଫିଲ୍ଡ୍ ହକି ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସମୟକାଳରେ ବରବାଟୀ ଓଡ଼ିଶାର ଯୁବକମାନଙ୍କୁ କ୍ରୀଡ଼ାରେ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ତରରେ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ବଢ଼ାଇଥିଲା
ବାରବାଟୀରେ ଅନେକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଖେଳାଳି ଖେଳିଛନ୍ତି, ଯାହା ଏହାର ଇତିହାସକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିଛି। କ୍ରିକେଟ୍ରେର କ୍ଲାଇଭ୍ ଲଏଡ୍, ଗ୍ରିନିଜ୍, ହେନ୍ସ , ହୋଲ୍ଡିଂ ,କିମ୍ ହ୍ୟୁଜ ନେତୃତ୍ଵ ରେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଟିମ୍ ଯିଏ, ଏଠାରେ ଖେଳିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ କ୍ରିକେଟ୍ର ସୁନୀଲ୍ ଗାଭାସ୍କର୍ ,କପିଲ୍ ଦେବ୍, ବିଶ୍ଵନାଥ , ଭେଙ୍ଗ ସରକାର, ଶ୍ରୀକାନ୍ତ ,ମନିନ୍ଦର୍ ସିଂ ମଧ୍ୟ ବରବାଟୀରେ ଅନେକ ମ୍ୟାଚ୍ ଖେଳିଛନ୍ତି। ଗାଭାସ୍କର୍ଙ୍କର ବ୍ୟାଟିଙ୍ଗ୍ ଓ କପିଲ୍ଙ୍କର ବୋଲିଙ୍ଗ୍ ଏଠାରେ ଦର୍ଶକମାନଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରମୁଗ୍ଧ କରିଥିଲା। ମିଲଖା ସିଂହଙ୍କର ରେକର୍ଡ ଓ କଲିକତା ର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଫୁଟ ବଲ୍ ଖେଳାଳି ଓ ଭାରତୀୟ ହକି ଖେଳାଳୀ ମାନେ ଏହାର ଅନ୍ୟ ଏକ ଆକର୍ଷଣ। ଏହି ଖେଳାଳିମାନେ ବରବାଟୀକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି।
ବାରବାଟୀର ଇତିହାସରେ ୧୯୮୨ ଏକ ମାଇଲ୍ ଷ୍ଟୋନ। ଏହି ବର୍ଷ ଜାନୁଆରୀ 27ରେ ଏଠାରେ ପ୍ରଥମ ଏକଦିବସୀୟ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ (ଓଡ଼ିଆଇ) ମ୍ୟାଚ୍ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା ଭାରତ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଇଂଲଣ୍ଡ। ଏହି ମ୍ୟାଚ୍ରେ ଭାରତ ୫ ୱିକେଟ୍ରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା ଓ ସିରିଜ୍ ୨-୧ରେ ଜିତିଥିଲା। ଏହି ମ୍ୟାଚ୍ ବରବାଟୀକୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ କ୍ରିକେଟ୍ ମାନଚିତ୍ରରେ ସ୍ଥାନ ଦେଇଥିଲା ଓ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କୁ ନୂଆ ଉତ୍ସାହ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା।
ନୂତନ କଳବର ରେ ବାରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ରୀଡ଼ା ହବ୍ ଭାବେ ରହିଛି। ଏହାର କ୍ୟାପାସିଟି ୪୫,୦୦୦ ଓ ଏହା ଅନେକ ବିଶ୍ୱକପ୍ ମ୍ୟାଚ୍ ଆୟୋଜନ କରିଛି। କିନ୍ତୁ ୧୯୪୭ରୁ ୧୯୮୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତର ସମୟ ଏହାର ମୂଳଭିତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରିଛି। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଷ୍ଟାଡିୟମ୍ ଟି ସମ୍ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଛି
ବାରବାଟୀ କେବଳ ଏକ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ ନୁହେଁ, ଏହା ଓଡ଼ିଶାର କ୍ରୀଡ଼ା ଆତ୍ମା।
ଡିସେମ୍ବର ୯ରେ ଭାରତ-ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଟି-୨୦ ମ୍ୟାଚ୍ ସହିତ ବରବାଟୀ ପୁଣି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିବ।
ଏହି ମ୍ୟାଚ୍ ଷ୍ଟାଡ଼ିୟମ୍ର ଇତିହାସକୁ ଆହୁରି ସମୃଦ୍ଧ କରି ଓଡ଼ିଶାର କ୍ରୀଡ଼ା ଭବିଷ୍ୟତକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିବ।
