ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ସାବିତ୍ରୀ ବାଇ ଫୁଲେଙ୍କୁ….
ଭୁବନେଶ୍ୱର : (ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଜଗତ)-ସାବିତ୍ରୀ ଅମାବାସ୍ୟା ତିଥିରେ ଏହି ସାବିତ୍ରୀ ତଥା ତାଙ୍କ ସ୍ଵାମୀ ଜ୍ୟୋତି ରାଓ ଫୁଲେଙ୍କ ଜୀବନ ବ୍ରତ କଥା ଟିକେ ପଢ଼ିବା,ଶୁଣିବା,ଜାଣିବା ।
ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ (୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୮୩୧ – ୧୦ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮୯୭) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ, ସମାଜ ସୁଧାରିକା ଏବଂ କବୟିତ୍ରୀ ଥିଲେ। ସେ ଭାରତରେ ନାରୀ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଣେତ୍ରୀ ଏବଂ ଆଧୁନିକ ମରାଠୀ କାବ୍ୟର ଅଗ୍ରଦୂତ ଭାବେ ପରିଚିତ। ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ଜ୍ୟୋତିରାଓ ଫୁଲେଙ୍କ ସହ ମିଶି ସେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ସମୟରେ ନାରୀ ଅଧିକାର, ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ଜାତି ଓ ଲିଙ୍ଗ ଆଧାରିତ ବୈଷମ୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ବାଳିକା ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଥିଲେ।
ଜୀବନୀ:ଜନ୍ମ ଓ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ: ସାବିତ୍ରୀବାଇଙ୍କ ଜନ୍ମ ୧୮୩୧ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୩ ତାରିଖରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ସାତାରା ଜିଲ୍ଲାସ୍ଥିତ ନାଇଗାଁରେ ହୋଇଥିଲା। ତାଙ୍କ ପିତା ଖାନ୍ଦୋଜୀ ନେବସେ ପାଟିଲ ଏବଂ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ମାଳି ଜାତିର ଥିଲେ। ୧୮୪୦ ମସିହାରେ ୯ ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କର ବିବାହ ୧୨ ବର୍ଷୀୟ ଜ୍ୟୋତିରାଓ ଫୁଲେଙ୍କ ସହ ହୋଇଥିଲା।
ଶିକ୍ଷା ଓ ସମାଜ ସୁଧାର: ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଅଶିକ୍ଷିତ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଜ୍ୟୋତିରାଓ ତାଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ। ୧୮୪୮ ମସିହାରେ ସେ ପୁନେର ଭିଦେ ବାଡ଼ାରେ ପ୍ରଥମ ବାଳିକା ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ୯ ଜଣ ବିଭିନ୍ନ ଜାତିର ଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ। ଏକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୫ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲିଥିଲେ। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ସମାଜରୁ ବିରୋଧ ଓ ଅପମାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା, ଯେପରିକି ତାଙ୍କ ଉପରେ ଗୋବର ଓ ପାଷାଣ ଫିଙ୍ଗାଯାଇଥିଲା। ତଥାପି, ସେ ନାରୀ ଶିକ୍ଷା ଓ ସମାଜ ସୁଧାର ପାଇଁ ଅଣଚାଞ୍ଚ ଲଢ଼ିଥିଲେ। ସାହିତ୍ୟିକ ଅବଦାନ: ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଅନେକ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା ଉପରେ କବିତା ରଚନା କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କର କାବ୍ୟ ସଂକଳନ କାବ୍ୟ ଫୁଲେ ଓ ଭବନ କାଶୀ ସୁବୋଧ ରତ୍ନାକର ବେଶ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧ। ତାଙ୍କ କବିତା ସମାଜରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସହ ନାରୀ ଓ ଦଳିତଙ୍କ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥିଲା। ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ: ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଓ ଜ୍ୟୋତିରାଓ ବିଧବା ବିବାହ, ଛୁଆଛୁତ ନିବାରଣ ଓ ଦଳିତଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ କାମ କରିଥିଲେ। ସେ ଜଣେ ବିଧବା ବ୍ରାହ୍ମଣ ମହିଳାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଯଶବନ୍ତରାଓଙ୍କୁ ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ମୃତ୍ୟୁ: ୧୮୯୭ ମସିହାରେ ପୁନେରେ ପ୍ଲେଗ୍ ମହାମାରୀ ସମୟରେ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ରୋଗୀଙ୍କ ସେବା କରୁଥିବା ବେଳେ ଜଣେ ପୀଡ଼ିତ ଶିଶୁଠାରୁ ନିଜେ ପ୍ଲେଗ୍ରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ। ଉତ୍ତରାଧିକାର: ତାଙ୍କ ସମ୍ମାନରେ ୨୦୧୫ ମସିହାରେ ପୁନେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ନାମ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ପୁନେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ରଖାଯାଇଥିଲା। ତାଙ୍କୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ନାରୀବାଦୀ ନେତ୍ରୀ ଭାବେ ମଧ୍ୟ ଗଣାଯାଏ।
